Tư Vấn Luật Long Phan PMT
Member
Trong quá trình yêu cầu hủy hợp đồng mua bán đất đã được công chứng, việc xác định đúng Tòa án có thẩm quyền giải quyết giữ vai trò đặc biệt quan trọng và mang tính quyết định đối với toàn bộ tiến trình tố tụng. Nếu lựa chọn sai cơ quan có thẩm quyền, đơn khởi kiện có thể bị trả lại, kéo dài thời gian giải quyết và làm phát sinh thêm chi phí, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Do đó, việc nắm rõ các căn cứ pháp lý điều chỉnh thẩm quyền của Tòa án là yêu cầu tiên quyết đối với người khởi kiện cũng như người tham gia tố tụng.
Theo quy định hiện hành, thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến yêu cầu hủy hợp đồng mua bán đất đã công chứng được xác định trên hai phương diện chính là thẩm quyền theo cấp và thẩm quyền theo lãnh thổ. Về thẩm quyền theo cấp, căn cứ Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự và điểm b khoản 1 Điều 5 Nghị quyết 01/2025/NQ-HĐTP, Tòa án nhân dân khu vực là cơ quan có thẩm quyền thụ lý và giải quyết các tranh chấp dân sự liên quan đến việc hủy hợp đồng mua bán đất đã được công chứng. Quy định này nhằm bảo đảm việc phân cấp xét xử phù hợp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận cơ quan tư pháp.
Đối với thẩm quyền theo lãnh thổ, thực tiễn áp dụng pháp luật hiện nay vẫn tồn tại hai quan điểm khác nhau. Quan điểm thứ nhất cho rằng Tòa án nơi có bất động sản tọa lạc là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Cách hiểu này xuất phát từ đặc thù của đối tượng tranh chấp là quyền sử dụng đất, gắn liền với một địa điểm cụ thể và chịu sự quản lý hành chính của cơ quan nhà nước tại địa phương nơi có đất. Theo đó, việc giao cho Tòa án tại nơi có bất động sản giải quyết sẽ thuận lợi hơn trong việc xác minh hiện trạng, thu thập chứng cứ và làm việc với các cơ quan quản lý đất đai.
Quan điểm thứ hai lại xác định đây là tranh chấp phát sinh từ hợp đồng dân sự, cụ thể là hợp đồng mua bán quyền sử dụng đất, chứ không phải là tranh chấp trực tiếp về quyền sử dụng đất. Trên cơ sở đó, các quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 về tranh chấp hợp đồng được áp dụng, theo đó thẩm quyền thuộc về Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc có trụ sở. Trường hợp vụ án có nhiều bị đơn cư trú hoặc đặt trụ sở tại các địa phương khác nhau, nguyên đơn được quyền lựa chọn Tòa án nơi cư trú hoặc đặt trụ sở của một trong các bị đơn để nộp đơn khởi kiện. Cách tiếp cận này nhấn mạnh bản chất pháp lý của quan hệ tranh chấp là quan hệ hợp đồng, đồng thời bảo đảm quyền lựa chọn hợp lý cho nguyên đơn theo quy định của pháp luật tố tụng.
Từ những phân tích trên có thể thấy, việc xác định thẩm quyền của Tòa án giải quyết tranh chấp hủy hợp đồng mua bán đất đã công chứng không chỉ dựa trên một tiêu chí duy nhất mà cần xem xét đồng thời cả quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng. Việc hiểu đúng và vận dụng phù hợp các căn cứ về thẩm quyền theo cấp và theo lãnh thổ sẽ giúp người khởi kiện lựa chọn đúng Tòa án có thẩm quyền, tránh rủi ro pháp lý không cần thiết, đồng thời bảo đảm quá trình giải quyết tranh chấp được tiến hành nhanh chóng, hiệu quả và đúng quy định pháp luật. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
Theo quy định hiện hành, thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến yêu cầu hủy hợp đồng mua bán đất đã công chứng được xác định trên hai phương diện chính là thẩm quyền theo cấp và thẩm quyền theo lãnh thổ. Về thẩm quyền theo cấp, căn cứ Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự và điểm b khoản 1 Điều 5 Nghị quyết 01/2025/NQ-HĐTP, Tòa án nhân dân khu vực là cơ quan có thẩm quyền thụ lý và giải quyết các tranh chấp dân sự liên quan đến việc hủy hợp đồng mua bán đất đã được công chứng. Quy định này nhằm bảo đảm việc phân cấp xét xử phù hợp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận cơ quan tư pháp.
Đối với thẩm quyền theo lãnh thổ, thực tiễn áp dụng pháp luật hiện nay vẫn tồn tại hai quan điểm khác nhau. Quan điểm thứ nhất cho rằng Tòa án nơi có bất động sản tọa lạc là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Cách hiểu này xuất phát từ đặc thù của đối tượng tranh chấp là quyền sử dụng đất, gắn liền với một địa điểm cụ thể và chịu sự quản lý hành chính của cơ quan nhà nước tại địa phương nơi có đất. Theo đó, việc giao cho Tòa án tại nơi có bất động sản giải quyết sẽ thuận lợi hơn trong việc xác minh hiện trạng, thu thập chứng cứ và làm việc với các cơ quan quản lý đất đai.
Quan điểm thứ hai lại xác định đây là tranh chấp phát sinh từ hợp đồng dân sự, cụ thể là hợp đồng mua bán quyền sử dụng đất, chứ không phải là tranh chấp trực tiếp về quyền sử dụng đất. Trên cơ sở đó, các quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 về tranh chấp hợp đồng được áp dụng, theo đó thẩm quyền thuộc về Tòa án nơi bị đơn cư trú hoặc có trụ sở. Trường hợp vụ án có nhiều bị đơn cư trú hoặc đặt trụ sở tại các địa phương khác nhau, nguyên đơn được quyền lựa chọn Tòa án nơi cư trú hoặc đặt trụ sở của một trong các bị đơn để nộp đơn khởi kiện. Cách tiếp cận này nhấn mạnh bản chất pháp lý của quan hệ tranh chấp là quan hệ hợp đồng, đồng thời bảo đảm quyền lựa chọn hợp lý cho nguyên đơn theo quy định của pháp luật tố tụng.
Từ những phân tích trên có thể thấy, việc xác định thẩm quyền của Tòa án giải quyết tranh chấp hủy hợp đồng mua bán đất đã công chứng không chỉ dựa trên một tiêu chí duy nhất mà cần xem xét đồng thời cả quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng. Việc hiểu đúng và vận dụng phù hợp các căn cứ về thẩm quyền theo cấp và theo lãnh thổ sẽ giúp người khởi kiện lựa chọn đúng Tòa án có thẩm quyền, tránh rủi ro pháp lý không cần thiết, đồng thời bảo đảm quá trình giải quyết tranh chấp được tiến hành nhanh chóng, hiệu quả và đúng quy định pháp luật. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.