Tư Vấn Luật Long Phan PMT
Member
Trong đời sống xã hội hiện nay, việc cho mượn đất giữa cá nhân với nhau là điều không hiếm gặp, đặc biệt trong các mối quan hệ thân quen hoặc gia đình. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không phải lúc nào người mượn đất cũng thực hiện đúng nghĩa vụ trả lại tài sản theo thỏa thuận ban đầu. Không ít trường hợp sau khi hết thời hạn mượn, người mượn vẫn cố tình chiếm giữ đất hoặc không hợp tác trả lại, dẫn đến mâu thuẫn kéo dài và làm phát sinh tranh chấp dân sự. Trong tình huống đó, để bảo vệ quyền sử dụng đất hợp pháp của mình, người cho mượn cần nắm vững quy trình pháp lý để có thể yêu cầu thu hồi đất theo đúng trình tự, tránh tự ý lấy lại gây vi phạm pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ giúp người dân hiểu rõ các bước cần thiết khi muốn đòi lại đất đã cho mượn mà bên mượn không tự nguyện hoàn trả.
Khi phát sinh tình trạng người mượn không trả lại đất sau khi hết hạn sử dụng theo thỏa thuận, người cho mượn có thể lựa chọn một trong hai phương thức xử lý chính: tiến hành hòa giải tại chính quyền địa phương nơi có đất hoặc khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền. Cả hai phương án này đều mang tính pháp lý và được quy định cụ thể trong hệ thống pháp luật hiện hành.
Phương thức đầu tiên mà người cho mượn có thể cân nhắc là tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường nơi có đất đang tranh chấp. Đây là hình thức được pháp luật khuyến khích nhằm tạo điều kiện cho các bên tự giải quyết xung đột một cách êm đẹp, hạn chế tối đa việc đưa vụ việc ra Tòa án, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí tố tụng. Để thực hiện bước này, người cho mượn cần nộp đơn yêu cầu hòa giải kèm theo các giấy tờ liên quan như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tài liệu chứng minh có việc cho mượn đất (hợp đồng, giấy viết tay, tin nhắn, ghi âm, v.v.) và chứng minh nhân thân. UBND cấp xã/phường sẽ tiến hành mời các bên liên quan đến làm việc, tổ chức buổi hòa giải và lập biên bản kết quả. Mặc dù không bắt buộc phải hòa giải trước khi khởi kiện trong tranh chấp đòi lại đất đã cho mượn (do đây là dạng tranh chấp dân sự về hợp đồng), nhưng kết quả của buổi hòa giải – dù thành hay không thành – vẫn là căn cứ pháp lý hữu ích để sử dụng tại Tòa.
Trong trường hợp hòa giải không mang lại kết quả hoặc một trong các bên không hợp tác, người cho mượn đất hoàn toàn có quyền tiến hành khởi kiện ra Tòa án nhân dân để yêu cầu giải quyết. Đây là bước pháp lý mang tính cưỡng chế và đảm bảo được thi hành thông qua các cơ quan có thẩm quyền. Căn cứ theo Điều 26, Điều 35 và điểm c khoản 1 Điều 39 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản. Việc xác định đúng thẩm quyền rất quan trọng để tránh việc đơn bị trả lại do nộp sai nơi có quyền thụ lý.
Để khởi kiện, người cho mượn cần chuẩn bị bộ hồ sơ gồm: đơn khởi kiện theo mẫu, bản sao giấy tờ tùy thân, tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất, bằng chứng thể hiện có việc cho mượn đất, biên bản hòa giải tại địa phương (nếu có), cùng các tài liệu chứng cứ khác có liên quan. Sau khi tiếp nhận đơn khởi kiện và hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ xem xét trong vòng 8 ngày làm việc để quyết định có thụ lý vụ án hay không. Nếu hồ sơ cần bổ sung, Tòa sẽ ra thông báo yêu cầu sửa đổi, nếu hồ sơ hợp lệ, người khởi kiện sẽ được yêu cầu nộp tạm ứng án phí trong vòng 7 ngày. Khi biên lai nộp án phí được nộp lại, Tòa án sẽ chính thức ra thông báo thụ lý vụ án.
Tùy theo tính chất phức tạp của vụ việc, thời gian giải quyết vụ án có thể kéo dài từ 5 đến 8 tháng ở giai đoạn sơ thẩm, với thời gian chuẩn bị xét xử là 4 tháng (có thể gia hạn thêm 2 tháng nếu cần) và thời gian mở phiên tòa là 1 tháng sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử. Nếu có kháng cáo, vụ việc sẽ được chuyển sang cấp phúc thẩm và có thể mất thêm vài tháng nữa để giải quyết. Điều quan trọng là mọi thủ tục tố tụng đều cần được tiến hành đúng quy định để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.
Tóm lại, để đòi lại đất khi người mượn không tự giác hoàn trả, người cho mượn cần hiểu rõ và thực hiện đúng các bước pháp lý, bao gồm hòa giải tại chính quyền địa phương và khởi kiện ra Tòa án khi cần thiết. Việc tuân thủ quy trình sẽ giúp đảm bảo quyền sử dụng đất hợp pháp được bảo vệ đúng luật, tránh những hệ quả pháp lý không mong muốn. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
Khi phát sinh tình trạng người mượn không trả lại đất sau khi hết hạn sử dụng theo thỏa thuận, người cho mượn có thể lựa chọn một trong hai phương thức xử lý chính: tiến hành hòa giải tại chính quyền địa phương nơi có đất hoặc khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền. Cả hai phương án này đều mang tính pháp lý và được quy định cụ thể trong hệ thống pháp luật hiện hành.
Phương thức đầu tiên mà người cho mượn có thể cân nhắc là tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường nơi có đất đang tranh chấp. Đây là hình thức được pháp luật khuyến khích nhằm tạo điều kiện cho các bên tự giải quyết xung đột một cách êm đẹp, hạn chế tối đa việc đưa vụ việc ra Tòa án, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí tố tụng. Để thực hiện bước này, người cho mượn cần nộp đơn yêu cầu hòa giải kèm theo các giấy tờ liên quan như: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tài liệu chứng minh có việc cho mượn đất (hợp đồng, giấy viết tay, tin nhắn, ghi âm, v.v.) và chứng minh nhân thân. UBND cấp xã/phường sẽ tiến hành mời các bên liên quan đến làm việc, tổ chức buổi hòa giải và lập biên bản kết quả. Mặc dù không bắt buộc phải hòa giải trước khi khởi kiện trong tranh chấp đòi lại đất đã cho mượn (do đây là dạng tranh chấp dân sự về hợp đồng), nhưng kết quả của buổi hòa giải – dù thành hay không thành – vẫn là căn cứ pháp lý hữu ích để sử dụng tại Tòa.
Trong trường hợp hòa giải không mang lại kết quả hoặc một trong các bên không hợp tác, người cho mượn đất hoàn toàn có quyền tiến hành khởi kiện ra Tòa án nhân dân để yêu cầu giải quyết. Đây là bước pháp lý mang tính cưỡng chế và đảm bảo được thi hành thông qua các cơ quan có thẩm quyền. Căn cứ theo Điều 26, Điều 35 và điểm c khoản 1 Điều 39 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản. Việc xác định đúng thẩm quyền rất quan trọng để tránh việc đơn bị trả lại do nộp sai nơi có quyền thụ lý.
Để khởi kiện, người cho mượn cần chuẩn bị bộ hồ sơ gồm: đơn khởi kiện theo mẫu, bản sao giấy tờ tùy thân, tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất, bằng chứng thể hiện có việc cho mượn đất, biên bản hòa giải tại địa phương (nếu có), cùng các tài liệu chứng cứ khác có liên quan. Sau khi tiếp nhận đơn khởi kiện và hồ sơ hợp lệ, Tòa án sẽ xem xét trong vòng 8 ngày làm việc để quyết định có thụ lý vụ án hay không. Nếu hồ sơ cần bổ sung, Tòa sẽ ra thông báo yêu cầu sửa đổi, nếu hồ sơ hợp lệ, người khởi kiện sẽ được yêu cầu nộp tạm ứng án phí trong vòng 7 ngày. Khi biên lai nộp án phí được nộp lại, Tòa án sẽ chính thức ra thông báo thụ lý vụ án.
Tùy theo tính chất phức tạp của vụ việc, thời gian giải quyết vụ án có thể kéo dài từ 5 đến 8 tháng ở giai đoạn sơ thẩm, với thời gian chuẩn bị xét xử là 4 tháng (có thể gia hạn thêm 2 tháng nếu cần) và thời gian mở phiên tòa là 1 tháng sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử. Nếu có kháng cáo, vụ việc sẽ được chuyển sang cấp phúc thẩm và có thể mất thêm vài tháng nữa để giải quyết. Điều quan trọng là mọi thủ tục tố tụng đều cần được tiến hành đúng quy định để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.
Tóm lại, để đòi lại đất khi người mượn không tự giác hoàn trả, người cho mượn cần hiểu rõ và thực hiện đúng các bước pháp lý, bao gồm hòa giải tại chính quyền địa phương và khởi kiện ra Tòa án khi cần thiết. Việc tuân thủ quy trình sẽ giúp đảm bảo quyền sử dụng đất hợp pháp được bảo vệ đúng luật, tránh những hệ quả pháp lý không mong muốn. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.