THỦ TỤC KHỞI KIỆN HÀNH VI KHÔNG HÒA GIẢI TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI

Tranh chấp liên quan đến đất đai là một trong những vấn đề xã hội phức tạp và thường xuyên xảy ra. Đáng tiếc, đôi khi các cơ quan chức năng lại chưa thực hiện đúng trách nhiệm hòa giải, gây khó khăn và ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân. Bài viết này sẽ tập trung làm rõ quy trình khởi kiện khi cơ quan nhà nước không tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai, nhằm hỗ trợ người dân bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Cơ sở xác định hành vi không hòa giải tranh chấp đất đai
Các trường hợp bắt buộc phải hòa giải tại UBND cấp xã:
  • Theo quy định của Luật Đất đai năm 2024, các tranh chấp về quyền sử dụng đất phải được hòa giải tại UBND cấp xã trước khi được đưa ra tòa án.
  • Đặc biệt, tranh chấp về quyền sử dụng đất mà không qua hòa giải tại cấp xã sẽ không đủ điều kiện để khởi kiện tại tòa án.
Trường hợp không bắt buộc hòa giải tại UBND cấp xã:
Các tranh chấp không liên quan trực tiếp đến quyền sử dụng đất, như tranh chấp thừa kế, phân chia tài sản chung hay hợp đồng chuyển nhượng, không cần phải qua hòa giải tại UBND cấp xã.

Các căn cứ xác định hành vi không hòa giải của cơ quan nhà nước:
  • Cơ sở pháp lý: Nếu cơ quan nhà nước (UBND cấp xã) từ chối hoặc không thực hiện hòa giải đúng quy định, hành vi này có thể bị xem là vi phạm pháp luật.
  • Các căn cứ cụ thể: Bao gồm việc không tiếp nhận, không xử lý yêu cầu hòa giải; quá thời gian hòa giải theo quy định; từ chối hòa giải không có căn cứ pháp luật; hoặc cố tình trì hoãn, kéo dài quá trình hòa giải.
Quy trình khởi kiện hành vi không hòa giải tranh chấp đất đai
Bước 1: Gửi hồ sơ khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền:

Người khởi kiện có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại Tòa án, gửi qua dịch vụ bưu chính, hoặc thông qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có). Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
  • Đơn khởi kiện: Phải ghi rõ thông tin về Tòa án giải quyết, thông tin của người khởi kiện và bị kiện, nội dung hành vi hành chính bị khiếu kiện, và yêu cầu Tòa án giải quyết.
  • Tài liệu, chứng cứ: Gồm bản sao các giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất, đơn yêu cầu hòa giải đã gửi, biên bản xác minh (nếu có), và các chứng cứ khác chứng minh hành vi không hòa giải của UBND cấp xã.
  • Các tài liệu bổ sung: Nếu chưa thể cung cấp đủ chứng cứ ngay, người khởi kiện có thể bổ sung trong quá trình giải quyết vụ án.
Bước 2: Tòa án tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện:
Tòa án sẽ tiến hành kiểm tra hồ sơ và phân công Thẩm phán phụ trách. Thẩm phán có thể yêu cầu người khởi kiện bổ sung thông tin, ra quyết định thụ lý vụ án, chuyển đơn cho Tòa án có thẩm quyền khác, hoặc trả lại đơn nếu không đủ điều kiện.

Bước 3: Thụ lý vụ án:
Sau khi nhận đủ đơn và tài liệu, Tòa án sẽ yêu cầu người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí. Vụ án chính thức được thụ lý khi biên lai nộp tiền tạm ứng án phí được nộp, hoặc ngay sau khi có thông báo về việc thụ lý trong trường hợp được miễn án phí.

Bước 4: Chuẩn bị xét xử:
Thời gian chuẩn bị xét xử là 04 tháng, có thể kéo dài thêm 02 tháng nếu cần thiết. Trong giai đoạn này, Thẩm phán sẽ thu thập chứng cứ, yêu cầu bổ sung tài liệu và tổ chức phiên họp để kiểm tra tính hợp pháp của các chứng cứ.

Bước 5: Mở phiên tòa sơ thẩm:
Phiên tòa phải được mở trong vòng 20 ngày kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử. Sau phiên tòa, bản án sẽ được cấp cho các đương sự và có hiệu lực pháp luật sau 30 ngày nếu không có kháng cáo.

Bước 6: Kháng cáo, kháng nghị (nếu có):
Các đương sự có quyền kháng cáo bản án lên Tòa án cấp phúc thẩm. Viện kiểm sát cũng có quyền kháng nghị nếu phát hiện có sai phạm pháp luật trong bản án.

Thời hiệu khởi kiện
Theo Luật Tố tụng hành chính 2015, thời hiệu để khởi kiện là 01 năm kể từ khi người khởi kiện biết hoặc nhận được thông tin về hành vi hành chính hoặc quyết định hành chính. Đối với hành vi không hòa giải tranh chấp đất đai, thời gian này được tính từ các mốc sau:
  • Ngày người khởi kiện nhận được hoặc biết được quyết định từ chối hòa giải của UBND cấp xã.
  • Ngày tiếp theo sau khi hết thời gian hòa giải (ngày thứ 31 kể từ khi UBND nhận đơn yêu cầu hòa giải).
  • Thời điểm người khởi kiện nhận thức được hành vi cố tình trì hoãn hoặc kéo dài quá trình hòa giải một cách không hợp lý.
Nếu có sự kiện bất khả kháng (như bệnh nặng, thiên tai, dịch bệnh,...) khiến người khởi kiện không thể thực hiện quyền khởi kiện, thời gian này sẽ không được tính vào thời hiệu khởi kiện.

Cơ quan có thẩm quyền giải quyết:
Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp huyện, nơi có UBND cấp xã bị kiện.

Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
 
Top