Tư Vấn Luật Long Phan PMT
Member
Trong quá trình khởi kiện yêu cầu chia tài sản chung là nhà đất, việc thực hiện đúng trình tự tố tụng và xác định chính xác cơ quan có thẩm quyền giải quyết giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Chỉ khi nộp đơn đúng Tòa án, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định và tuân thủ đúng các bước tố tụng thì vụ án mới được thụ lý, xem xét và giải quyết trong thời hạn luật định. Trên thực tế, không ít trường hợp do thiếu hiểu biết về thủ tục nên hồ sơ bị trả lại, kéo dài thời gian giải quyết và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện.
Trước hết, xác định Tòa án có thẩm quyền là điều kiện tiên quyết để vụ án được tiếp nhận. Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, đối với tranh chấp liên quan đến nhà, đất thì Tòa án nhân dân nơi có bất động sản tranh chấp là cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Cách xác định này dựa hoàn toàn vào vị trí của nhà đất đang tranh chấp, không phụ thuộc vào nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hay nơi sinh sống thực tế của các bên đương sự. Việc nộp đơn khởi kiện đúng Tòa án có thẩm quyền không chỉ bảo đảm tuân thủ pháp luật tố tụng mà còn giúp người khởi kiện tránh được nguy cơ bị trả lại đơn, tiết kiệm đáng kể thời gian, công sức và chi phí phát sinh.
Song song với việc xác định đúng Tòa án, người khởi kiện cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ khởi kiện theo đúng quy định của pháp luật. Theo khoản 4 và khoản 5 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, hồ sơ khởi kiện tranh chấp chia tài sản chung là nhà đất của hộ gia đình phải bao gồm các giấy tờ cơ bản. Trước hết là đơn khởi kiện tranh chấp đất đai, được lập theo Mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP, trong đó trình bày rõ yêu cầu khởi kiện, căn cứ pháp lý và các tình tiết liên quan đến tranh chấp. Bên cạnh đó, người khởi kiện cần nộp bản sao có chứng thực giấy tờ tùy thân như Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu để chứng minh tư cách tố tụng. Một tài liệu không thể thiếu là biên bản hòa giải không thành tại UBND cấp xã, thể hiện việc đã thực hiện thủ tục hòa giải bắt buộc theo quy định của pháp luật đất đai. Ngoài ra, hồ sơ còn phải kèm theo các giấy tờ liên quan đến tài sản tranh chấp như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, cùng các văn bản thỏa thuận về việc phân chia tài sản (nếu có). Để xác định tư cách thành viên hộ gia đình, các giấy tờ như giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn cũng cần được cung cấp đầy đủ.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Tòa án sẽ tiến hành các thủ tục thụ lý theo Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Trước tiên, Thẩm phán được phân công sẽ xem xét nội dung đơn khởi kiện, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Trường hợp hồ sơ đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định, Tòa án sẽ ban hành thông báo yêu cầu người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, người khởi kiện có nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí và giao nộp lại biên lai cho Tòa án. Sau khi nhận được biên lai hợp lệ, Tòa án chính thức thụ lý vụ án, lập hồ sơ vụ việc và thông báo cho các đương sự, cơ quan, tổ chức có liên quan biết để tham gia tố tụng.
Quá trình giải quyết tranh chấp tại Tòa án được tiến hành qua nhiều giai đoạn tố tụng khác nhau. Ở giai đoạn chuẩn bị xét xử, thời hạn giải quyết là 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án; đối với những vụ việc có tính chất phức tạp, thời hạn này có thể được gia hạn thêm nhưng không quá 02 tháng theo Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Trong giai đoạn này, Thẩm phán thực hiện việc thu thập tài liệu, chứng cứ, xác minh tình tiết vụ án, lấy lời khai của các bên, tổ chức phiên hòa giải tại Tòa án và xem xét áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời nếu xét thấy cần thiết để bảo toàn tài sản tranh chấp. Khi hết thời hạn chuẩn bị xét xử và vụ án đủ điều kiện, Tòa án sẽ ra quyết định đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm.
Phiên tòa sơ thẩm được mở trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử; trong trường hợp có lý do chính đáng, thời hạn này có thể kéo dài nhưng không quá 02 tháng. Kết thúc phiên tòa, Hội đồng xét xử sẽ ban hành bản án hoặc quyết định giải quyết yêu cầu phân chia tài sản chung là nhà đất. Trường hợp một hoặc các bên không đồng ý với bản án sơ thẩm, họ có quyền thực hiện thủ tục kháng cáo để yêu cầu Tòa án cấp trên xem xét lại vụ án theo trình tự phúc thẩm, căn cứ Điều 270 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Có thể thấy, việc xác định đúng thẩm quyền của Tòa án, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và nắm rõ các giai đoạn giải quyết vụ án là yếu tố then chốt giúp quá trình khởi kiện tranh chấp chia tài sản chung là nhà đất diễn ra thuận lợi. Tuân thủ đúng các quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự không chỉ bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên mà còn góp phần rút ngắn thời gian giải quyết, hạn chế tối đa những rủi ro pháp lý phát sinh trong quá trình tố tụng. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
Trước hết, xác định Tòa án có thẩm quyền là điều kiện tiên quyết để vụ án được tiếp nhận. Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, đối với tranh chấp liên quan đến nhà, đất thì Tòa án nhân dân nơi có bất động sản tranh chấp là cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Cách xác định này dựa hoàn toàn vào vị trí của nhà đất đang tranh chấp, không phụ thuộc vào nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hay nơi sinh sống thực tế của các bên đương sự. Việc nộp đơn khởi kiện đúng Tòa án có thẩm quyền không chỉ bảo đảm tuân thủ pháp luật tố tụng mà còn giúp người khởi kiện tránh được nguy cơ bị trả lại đơn, tiết kiệm đáng kể thời gian, công sức và chi phí phát sinh.
Song song với việc xác định đúng Tòa án, người khởi kiện cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ khởi kiện theo đúng quy định của pháp luật. Theo khoản 4 và khoản 5 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, hồ sơ khởi kiện tranh chấp chia tài sản chung là nhà đất của hộ gia đình phải bao gồm các giấy tờ cơ bản. Trước hết là đơn khởi kiện tranh chấp đất đai, được lập theo Mẫu số 23-DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP, trong đó trình bày rõ yêu cầu khởi kiện, căn cứ pháp lý và các tình tiết liên quan đến tranh chấp. Bên cạnh đó, người khởi kiện cần nộp bản sao có chứng thực giấy tờ tùy thân như Căn cước công dân hoặc Hộ chiếu để chứng minh tư cách tố tụng. Một tài liệu không thể thiếu là biên bản hòa giải không thành tại UBND cấp xã, thể hiện việc đã thực hiện thủ tục hòa giải bắt buộc theo quy định của pháp luật đất đai. Ngoài ra, hồ sơ còn phải kèm theo các giấy tờ liên quan đến tài sản tranh chấp như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, cùng các văn bản thỏa thuận về việc phân chia tài sản (nếu có). Để xác định tư cách thành viên hộ gia đình, các giấy tờ như giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn cũng cần được cung cấp đầy đủ.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Tòa án sẽ tiến hành các thủ tục thụ lý theo Điều 195 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Trước tiên, Thẩm phán được phân công sẽ xem xét nội dung đơn khởi kiện, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ và xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Trường hợp hồ sơ đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định, Tòa án sẽ ban hành thông báo yêu cầu người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được thông báo, người khởi kiện có nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí và giao nộp lại biên lai cho Tòa án. Sau khi nhận được biên lai hợp lệ, Tòa án chính thức thụ lý vụ án, lập hồ sơ vụ việc và thông báo cho các đương sự, cơ quan, tổ chức có liên quan biết để tham gia tố tụng.
Quá trình giải quyết tranh chấp tại Tòa án được tiến hành qua nhiều giai đoạn tố tụng khác nhau. Ở giai đoạn chuẩn bị xét xử, thời hạn giải quyết là 04 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án; đối với những vụ việc có tính chất phức tạp, thời hạn này có thể được gia hạn thêm nhưng không quá 02 tháng theo Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Trong giai đoạn này, Thẩm phán thực hiện việc thu thập tài liệu, chứng cứ, xác minh tình tiết vụ án, lấy lời khai của các bên, tổ chức phiên hòa giải tại Tòa án và xem xét áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời nếu xét thấy cần thiết để bảo toàn tài sản tranh chấp. Khi hết thời hạn chuẩn bị xét xử và vụ án đủ điều kiện, Tòa án sẽ ra quyết định đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm.
Phiên tòa sơ thẩm được mở trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử; trong trường hợp có lý do chính đáng, thời hạn này có thể kéo dài nhưng không quá 02 tháng. Kết thúc phiên tòa, Hội đồng xét xử sẽ ban hành bản án hoặc quyết định giải quyết yêu cầu phân chia tài sản chung là nhà đất. Trường hợp một hoặc các bên không đồng ý với bản án sơ thẩm, họ có quyền thực hiện thủ tục kháng cáo để yêu cầu Tòa án cấp trên xem xét lại vụ án theo trình tự phúc thẩm, căn cứ Điều 270 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Có thể thấy, việc xác định đúng thẩm quyền của Tòa án, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và nắm rõ các giai đoạn giải quyết vụ án là yếu tố then chốt giúp quá trình khởi kiện tranh chấp chia tài sản chung là nhà đất diễn ra thuận lợi. Tuân thủ đúng các quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự không chỉ bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên mà còn góp phần rút ngắn thời gian giải quyết, hạn chế tối đa những rủi ro pháp lý phát sinh trong quá trình tố tụng. Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.