Tư Vấn Luật Long Phan PMT
Member
Căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 34 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, trong các vụ án dân sự có liên quan đến việc xem xét hủy bỏ các quyết định cá biệt của cơ quan nhà nước, cụ thể là hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thẩm quyền giải quyết thuộc về các Tòa án theo quy định của Luật Tố tụng hành chính. Điều này được hiểu rằng, thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy sổ đỏ phải tuân theo các nguyên tắc, quy định của pháp luật hành chính về thẩm quyền giải quyết các vụ án có liên quan.
Theo khoản 1 Điều 136 Luật Đất đai 2024, Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh có quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trong từng trường hợp cụ thể. Do đó, khi có tranh chấp và yêu cầu hủy sổ đỏ do những quyết định cấp sổ của UBND cấp huyện hoặc cấp tỉnh thì việc giải quyết khiếu kiện này sẽ thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Điều này được thể hiện cụ thể tại khoản 2 và khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính, đồng thời cũng được Tòa án nhân dân tối cao khẳng định trong Công văn số 196/TANDTC-PC ngày 03/10/2023.
Từ các quy định trên, có thể thấy dù vụ kiện được tiến hành theo thủ tục hành chính hay dân sự, khi có yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì thẩm quyền xử lý vẫn thuộc về Tòa án cấp tỉnh.
Tuy nhiên, trong thực tế áp dụng, việc xác định thẩm quyền của Tòa án đối với tranh chấp đất đai kèm theo yêu cầu hủy sổ đỏ có thể có hai tình huống như sau:
Theo khoản 1 Điều 136 Luật Đất đai 2024, Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh có quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trong từng trường hợp cụ thể. Do đó, khi có tranh chấp và yêu cầu hủy sổ đỏ do những quyết định cấp sổ của UBND cấp huyện hoặc cấp tỉnh thì việc giải quyết khiếu kiện này sẽ thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Điều này được thể hiện cụ thể tại khoản 2 và khoản 4 Điều 32 Luật Tố tụng hành chính, đồng thời cũng được Tòa án nhân dân tối cao khẳng định trong Công văn số 196/TANDTC-PC ngày 03/10/2023.
Từ các quy định trên, có thể thấy dù vụ kiện được tiến hành theo thủ tục hành chính hay dân sự, khi có yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì thẩm quyền xử lý vẫn thuộc về Tòa án cấp tỉnh.
Tuy nhiên, trong thực tế áp dụng, việc xác định thẩm quyền của Tòa án đối với tranh chấp đất đai kèm theo yêu cầu hủy sổ đỏ có thể có hai tình huống như sau:
- Trường hợp thứ nhất: Tòa án cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết toàn bộ các trường hợp hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bao gồm cả việc hủy sổ đỏ lần đầu hoặc hủy trang đăng ký biến động đất đai sau đó.
- Trường hợp thứ hai: Tòa án cấp tỉnh chỉ có thẩm quyền giải quyết các yêu cầu hủy sổ đỏ cấp lần đầu; còn đối với các yêu cầu hủy trang đăng ký biến động về đất đai thì thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án cấp huyện.