Tư Vấn Luật Long Phan PMT
Member
Trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, kết luận giám định là một nguồn chứng cứ quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp đến việc xác định sự thật khách quan và định hướng quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Tuy nhiên, không phải mọi kết luận giám định đều đáp ứng đầy đủ yêu cầu về tính chính xác và minh bạch. Do đó, pháp luật cho phép đương sự thực hiện quyền yêu cầu giám định lại hoặc giám định bổ sung khi cho rằng kết quả giám định chưa phản ánh đúng bản chất vụ việc. Quy định này được đặt ra nhằm bảo đảm công bằng, minh bạch và bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan trong tố tụng hình sự.
Việc yêu cầu giám định lại được đặt ra khi đương sự có căn cứ để nghi ngờ về tính chính xác hoặc độ tin cậy của kết luận giám định ban đầu. Trường hợp điển hình bao gồm khi nội dung kết luận có dấu hiệu sai lệch, thiếu khách quan, không phù hợp với thực tế hoặc khi nghi ngờ giám định viên thiếu năng lực chuyên môn. Đồng thời, quyền yêu cầu này cũng được sử dụng khi phát hiện việc giám định có vi phạm về trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật, làm ảnh hưởng đến giá trị chứng minh của kết luận giám định.
Ngược lại, yêu cầu giám định bổ sung thường được đặt ra trong tình huống phần kết luận giám định trước đó chưa đủ rõ ràng, chưa bao quát toàn bộ nội dung cần thiết hoặc khi phát sinh thêm các tình tiết mới liên quan đến vấn đề chuyên môn cần được làm rõ. Đây là bước cần thiết nhằm bảo đảm mọi khía cạnh quan trọng của vụ án đều được xem xét cặn kẽ, không bỏ sót những yếu tố ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án.
Để thực hiện quyền yêu cầu giám định lại hoặc giám định bổ sung, đương sự bắt buộc phải làm đơn yêu cầu bằng văn bản, nêu rõ lý do, xuất trình tài liệu hoặc chứng cứ hỗ trợ. Việc yêu cầu có thể thực hiện ở bất kỳ giai đoạn nào của quá trình điều tra, truy tố, xét xử, miễn là không nhằm mục đích trì hoãn việc giải quyết vụ án. Cơ quan có thẩm quyền xem xét yêu cầu bao gồm cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án. Những cơ quan này sẽ cân nhắc dựa trên mức độ hợp lý, sự cần thiết và khả năng kỹ thuật của yêu cầu.
Trên thực tế, để yêu cầu được chấp thuận, đương sự phải chứng minh rằng kết luận giám định cũ có dấu hiệu sai sót hoặc mâu thuẫn, hoặc việc giám định bổ sung thực sự cần thiết để làm rõ vấn đề còn bỏ ngỏ. Nếu yêu cầu thỏa mãn điều kiện, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ ban hành quyết định bằng văn bản, xác định đơn vị giám định, nội dung giám định và thông báo đến người yêu cầu. Trường hợp yêu cầu bị bác bỏ, cơ quan có thẩm quyền cũng phải ra văn bản nêu rõ lý do, và đương sự có quyền khiếu nại khi cho rằng việc từ chối là không phù hợp.
Giám định lại hoặc giám định bổ sung sau khi được thực hiện sẽ có giá trị pháp lý tương đương kết luận giám định ban đầu và có thể tác động đến tiến độ giải quyết vụ án. Vì vậy, người yêu cầu cần cân nhắc kỹ lưỡng, chuẩn bị cơ sở thuyết phục và nên tham khảo ý kiến luật sư để bảo đảm yêu cầu được đưa ra đúng thời điểm và đúng căn cứ pháp luật. Đặc biệt, đối với những vụ án thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, việc giám định lại chỉ được quyết định bởi Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Khi đó, một Hội đồng giám định mới sẽ được thành lập và những người đã tham gia giám định trước đó không được tiếp tục thực hiện, nhằm bảo đảm tuyệt đối tính khách quan của kết luận.
Tóm lại, quyền yêu cầu giám định lại và giám định bổ sung là cơ chế quan trọng giúp đương sự bảo vệ quyền lợi trong tố tụng hình sự, đồng thời góp phần bảo đảm các kết luận chuyên môn phục vụ vụ án luôn rõ ràng, chính xác và khách quan. Việc hiểu đúng và sử dụng đúng quyền này sẽ giúp quá trình giải quyết vụ án trở nên minh bạch, hiệu quả và phù hợp với quy định pháp luật.
Cơ sở pháp lý: Điều 210, Điều 211, Điều 212 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015.
Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.
Việc yêu cầu giám định lại được đặt ra khi đương sự có căn cứ để nghi ngờ về tính chính xác hoặc độ tin cậy của kết luận giám định ban đầu. Trường hợp điển hình bao gồm khi nội dung kết luận có dấu hiệu sai lệch, thiếu khách quan, không phù hợp với thực tế hoặc khi nghi ngờ giám định viên thiếu năng lực chuyên môn. Đồng thời, quyền yêu cầu này cũng được sử dụng khi phát hiện việc giám định có vi phạm về trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật, làm ảnh hưởng đến giá trị chứng minh của kết luận giám định.
Ngược lại, yêu cầu giám định bổ sung thường được đặt ra trong tình huống phần kết luận giám định trước đó chưa đủ rõ ràng, chưa bao quát toàn bộ nội dung cần thiết hoặc khi phát sinh thêm các tình tiết mới liên quan đến vấn đề chuyên môn cần được làm rõ. Đây là bước cần thiết nhằm bảo đảm mọi khía cạnh quan trọng của vụ án đều được xem xét cặn kẽ, không bỏ sót những yếu tố ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án.
Để thực hiện quyền yêu cầu giám định lại hoặc giám định bổ sung, đương sự bắt buộc phải làm đơn yêu cầu bằng văn bản, nêu rõ lý do, xuất trình tài liệu hoặc chứng cứ hỗ trợ. Việc yêu cầu có thể thực hiện ở bất kỳ giai đoạn nào của quá trình điều tra, truy tố, xét xử, miễn là không nhằm mục đích trì hoãn việc giải quyết vụ án. Cơ quan có thẩm quyền xem xét yêu cầu bao gồm cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án. Những cơ quan này sẽ cân nhắc dựa trên mức độ hợp lý, sự cần thiết và khả năng kỹ thuật của yêu cầu.
Trên thực tế, để yêu cầu được chấp thuận, đương sự phải chứng minh rằng kết luận giám định cũ có dấu hiệu sai sót hoặc mâu thuẫn, hoặc việc giám định bổ sung thực sự cần thiết để làm rõ vấn đề còn bỏ ngỏ. Nếu yêu cầu thỏa mãn điều kiện, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ ban hành quyết định bằng văn bản, xác định đơn vị giám định, nội dung giám định và thông báo đến người yêu cầu. Trường hợp yêu cầu bị bác bỏ, cơ quan có thẩm quyền cũng phải ra văn bản nêu rõ lý do, và đương sự có quyền khiếu nại khi cho rằng việc từ chối là không phù hợp.
Giám định lại hoặc giám định bổ sung sau khi được thực hiện sẽ có giá trị pháp lý tương đương kết luận giám định ban đầu và có thể tác động đến tiến độ giải quyết vụ án. Vì vậy, người yêu cầu cần cân nhắc kỹ lưỡng, chuẩn bị cơ sở thuyết phục và nên tham khảo ý kiến luật sư để bảo đảm yêu cầu được đưa ra đúng thời điểm và đúng căn cứ pháp luật. Đặc biệt, đối với những vụ án thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, việc giám định lại chỉ được quyết định bởi Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Khi đó, một Hội đồng giám định mới sẽ được thành lập và những người đã tham gia giám định trước đó không được tiếp tục thực hiện, nhằm bảo đảm tuyệt đối tính khách quan của kết luận.
Tóm lại, quyền yêu cầu giám định lại và giám định bổ sung là cơ chế quan trọng giúp đương sự bảo vệ quyền lợi trong tố tụng hình sự, đồng thời góp phần bảo đảm các kết luận chuyên môn phục vụ vụ án luôn rõ ràng, chính xác và khách quan. Việc hiểu đúng và sử dụng đúng quyền này sẽ giúp quá trình giải quyết vụ án trở nên minh bạch, hiệu quả và phù hợp với quy định pháp luật.
Cơ sở pháp lý: Điều 210, Điều 211, Điều 212 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015.
Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.