Tư Vấn Luật Long Phan PMT
Member
Trong quá trình giải quyết tranh chấp thừa kế, việc thu thập và chuẩn bị đầy đủ các tài liệu liên quan đến quyền định đoạt di sản là một bước hết sức quan trọng, đóng vai trò quyết định trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan. Những tài liệu này không chỉ xác định ý chí của người để lại di sản mà còn phản ánh sự đồng thuận của các thừa kế, đồng thời làm cơ sở pháp lý để Tòa án xác định các quyền và nghĩa vụ trong việc phân chia tài sản. Việc hiểu rõ và tuân thủ các quy định pháp luật về thu thập chứng cứ sẽ giúp quá trình tố tụng diễn ra thuận lợi và đảm bảo tính minh bạch, công bằng.
Di chúc được xem là loại chứng cứ quan trọng nhất, trực tiếp phản ánh ý chí của người đã mất đối với di sản của mình, được quy định tại Điều 624 Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015. Khi tiến hành thu thập, đánh giá di chúc, cần đặc biệt lưu ý đến tính hợp pháp và các tiêu chí pháp lý sau:
Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không phân chia hết di sản, văn bản thỏa thuận giữa các thừa kế trở thành căn cứ pháp lý quan trọng để thể hiện sự đồng thuận trong việc quản lý và phân chia tài sản. Khi thu thập tài liệu này, cần lưu ý các điểm sau:
Di chúc được xem là loại chứng cứ quan trọng nhất, trực tiếp phản ánh ý chí của người đã mất đối với di sản của mình, được quy định tại Điều 624 Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015. Khi tiến hành thu thập, đánh giá di chúc, cần đặc biệt lưu ý đến tính hợp pháp và các tiêu chí pháp lý sau:
- Nội dung và ý chí: Người lập di chúc phải hoàn toàn minh mẫn, sáng suốt, không bị lừa dối, cưỡng ép hay đe dọa. Nội dung di chúc không được trái luật hay vi phạm đạo đức xã hội.
- Hình thức di chúc: Pháp luật quy định nhiều hình thức khác nhau, mỗi hình thức đều có điều kiện riêng để được công nhận hợp pháp.
- Di chúc bằng văn bản: Có thể lập mà không cần người làm chứng, có người làm chứng, hoặc phải công chứng/chứng thực.
- Di chúc miệng: Chỉ được công nhận trong trường hợp người lập di chúc đối mặt với nguy cơ tử vong và không thể lập di chúc bằng văn bản. Hình thức này đòi hỏi ít nhất hai người làm chứng và nội dung di chúc phải được ghi chép, công chứng hoặc chứng thực trong vòng 05 ngày làm việc. Di chúc miệng sẽ tự động bị hủy bỏ sau 03 tháng nếu người lập còn sống và minh mẫn.
Trong trường hợp không có di chúc hoặc di chúc không phân chia hết di sản, văn bản thỏa thuận giữa các thừa kế trở thành căn cứ pháp lý quan trọng để thể hiện sự đồng thuận trong việc quản lý và phân chia tài sản. Khi thu thập tài liệu này, cần lưu ý các điểm sau:
- Cơ sở pháp lý: Điều 656 BLDS 2015 và Điều 57 Luật Công chứng 2014.
- Nội dung: Sau khi mở thừa kế, các thừa kế có quyền họp mặt để thống nhất người quản lý di sản, nghĩa vụ tài chính và phương thức phân chia di sản.
- Hình thức: Văn bản thỏa thuận phải được lập thành văn bản, tốt nhất nên có công chứng để đảm bảo tính pháp lý cao.
- Hồ sơ yêu cầu công chứng: Bao gồm giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản của người đã mất và giấy tờ xác minh quan hệ giữa người để lại di sản và người thừa kế.
- Thời điểm từ chối: Phải được thực hiện rõ ràng trước thời điểm phân chia di sản.
- Hình thức: Văn bản phải được lập thành văn bản chính thức và gửi tới người quản lý di sản cũng như những người thừa kế khác, theo quy định tại Điều 620 BLDS 2015.